■ آزموده را آزمودن خطاست- برگرفته از سایت www.EHRSI.com بخش عمران

بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مسئول بازسازی مناطق آسیب دیده آذربایجان شرقی

 

وقوع زلزله مورخ 21/05/91 آذربایجان شرقی که منجر به فوت بسیاری از هموطنان عزیزمان گردید، اکثراً در مناطق روستایی که قریب به اتفاق خانه­ها فاقد سیستم­های مقاوم در برابر زلزله می­باشد رخ داده است. اما متأسفانه در این زلزله که حتی کمتر از زلزله طراحی است، بسیاری از سازه­هایی که ظاهراً با آیین­نامه­های موجود طراحی و اجرا شده­اند نیز دچار خرابی­های قابل ملاحظه­ای شده است.

یکی از این موارد پروژه 228 واحدی مسکن مهر ورزقان می­باشد (شکل 1).

 

 

 

این پروژه در هنگام رخداد زلزله در مرحله نازک­کاری و با پیشرفت فیزیکی حدوداً 80% می باشد. مطابق مشاهدات صورت گرفته، ساختمان­های موجود در این مجموعه آسیب قابل ملاحظه­ای دیده­اند. سیستم لرزه بر این ساختمان­های اسکلت فلزی با مهاربندی هم­محور فولادی می­باشد. عمده خرابی ها در میان­قاب­های بلوک سیمانی آن­ها رخ داده است. علت اصلی این موضوع عدم جداسازی میان­قاب­ها از اسکلت سازه می­باشد. با توجه به اینکه در طراحی ساختمان­های رایج اثر میان­قاب­ها در مدل­سازی اعمال نمی­شود، لذا با اعمال نیروی زلزله و انتقال آنها به میان­قاب­ها باعث خرابی و فروریزش آنها میگردد. در ساختمان­های مورد بررسی نیز به ویژه در طبقات پایین که نیروی زلزله بیشتر است، این نیروها به میان­قاب­ها منتقل و با عنایت به اینکه میان­قاب­ها برای این نیرو طراحی نشده­اند؛ در داخل و خارج از صفحه قاب دچار خرابی­های گسترده­ای شده­اند (شکل 2).

 

 

 

 

 

 

فروریزش این دیوارها می­توانست منجر به تلفاتی شود که خوشبختانه این ساختمان­ها هنوز به مرحله بهره­برداری نرسیده بودند.

از جمله موارد قابل ملاحظه دیگر در این ساختمان­ها وضعیت بازشوهای موجود در این دیوارها می­باشد.

به دلیل عدم اتصال مناسب بازشوها با دیوارهای پیرامونی (شکل -3الف) و نیز عدم اجرای صحیح تیر نعل درگاهی بالای بازشوها (شکل -3ب) باعث جدا شدن آن­ها از دیوارهای اطراف شده است.

 

 

 

 

 

در نهایت راهکارهایی که می­بایستی در طراحی و اجرا در این ساختمان­ها برای جلوگیری از خرابی رعایت می­شد اجمالاً در ذیل بیان می­شود:

1- در صورتی که اثر میان­قاب­ها در طراحی در نظر گرفته شده است می­بایستی برای نیروهای وارده طراحی و به نحو مناسبی در هر دو حالت داخل و خارج صفحه­ مهارگردد و در صورتی که در طراحی در نظر گرفته نشده، می­بایستی به نحو مناسبی از قاب­های اطراف جدا گردد تا نیروهای زلزله بر روی آن اثر نکرده و در جهت خارج صفحه نیز با تمهیداتی مهار گردد.

2- لازم است ضوابط مربوط به بازشوها در دیوارهای مصالح بنایی اعم از طول، فاصله بازشوها از هم و از انتها ارائه شده توسط آیین­نامه 2800 در مورد میان­قاب­ها نیز رعایت شود. ضمناً در بازشوهایی که در کنار هم قرار دارند، بهتر است تیر نعل درگاهی به صورت سراسری در بالای هر دو بازشو اجرا گردد.

دریافت گزارش با فرمت PDF

سازمان غیر دولتی جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران - شهریور 1391 (www.EHRSI.com)